ارز دیجیتال چگونه شکل گرفت؟

به گزارش دنیای خبر،آن زمان که نخستین معامله های بشر از طریق مبادلۀ کالا به کالا انجام می شد، کسی فکرش را نمی کرد که امروزه ما با پول‌هایی مانند بیت کوین که وجود فیزیکی ندارند امور اقتصادی را پیش ببریم.

با شروع دامداری و پرورش حیوانات و از سوی دیگر کشاورزی و کاشت بذر گیاهان خوراکی، محصولاتی که به دست انسان‌ها پرورش و تولید می‌شد نیز افزایش یافت. با افزایش این محصولات و با توجه به اینکه بسیاری از این مواد غذایی دارای طول عمری بودند که پس از گذشت این زمان فاسد می‌شدند، انسان به مبادله کالا با کالا روی آورد که مقدمه‌ای برای پیدایش پول بود. مبادله کالا به کالا مشکلاتی داشت که از جمله آن‌ها می¬شد به سختی حمل کالا‌های مورد معاوضه و اختلاف در ارزش آن‌ها اشاره کرد.

چرخه تکامل پول با روی کار آمدن و کنار رفتن انواع پول‌ها ادامه یافت تا اینکه به سکه‌های فلزی طلا و نقره رسید. این فلزات به دلیل دوام، محدود بودن منابع و دشوار بودن جعل آن‌ها، برای بیش از هزار سال به عنوان پول در امپراتوری‌ها و حکومت‌های مختلفی که روی سکه‌ها عکس پادشاهانشان حک شده بود، استفاده شدند. اما سکه‌های فلزی هم مشکلات خاص خودشان را داشتند، حمل آن‌ها به دلیل وزن سنگینشان، چالش سکه‌های فلزی بود.

بخش بزرگی از تاریخچه پول به سکه‌های فلزی اختصاص دارد که هزاران سال به عنوان پول رایج مورد استفاده مردم قرار می‌گرفتند. برای حل مشکل حمل کردن سکه‌های فلزی مراکزی به وجود آمدند که با دریافت سکه‌های فلزی، رسید‌ها و اسناد کاغذی را به تجار می‌دادند که نشان می‌داد در ازای آن می‌توانند سکه‌های فلزی را تنها با دادن این رسید‌ها در مراکز دیگر دریافت کنند.

تکامل این رسید‌های کاغذی به چیزی که هم‌اکنون به عنوان اسکناس می‌شناسیم ختم شد. در ابتدا ارزش هر اسکناس توسط مقدار خاصی از فلزات گرانبها تعیین می‌شد، اما امروزه دیگر اینطور نیست. پول‌هایی که ارزش آن‌ها قبلا به یک فلز کمیاب و نادر وابسته بود، اکنون فقط به یک عدد که در کامپیوتر‌های بانک‌ها و دولت‌ها ذخیره می‌شد، وابسته بودند.

تحولات اقتصادی و بحران های مالی کشورها، روند تبادل پولی و ارزی را در دنیا تغییر داد و دولت ها به سوی ارز‌های دیجیتالی رفتند که بتوانند از طریق آن اقتصاد آسیب دیدۀ خود را ترمیم کنند.

ارز دیجیتال یا رمز ارز شکل خاصی از پول دیجیتال است که بر پایه علم ریاضی و رمزنگاری، ایجاد شده است. بیشتر ارز‌های دیجیتال برای بهره‌مند شدن از ویژگی‌های اساسی مانند غیرمتمرکز بودن، شفافیت و تغییرناپذیر بودن از بلاک چین استفاده می‌کنند.

از میان ارز‌های دیجیتالی موجود مانند اتریوم و ریپل، بیت کوین اولین و شناخته شده ترین آن ها است که نخستین بار در سال ۲۰۰۸ و پس از بحران مالی جهانی آن سال توسط فرد یا گروهی به نام ساتوشی ناکاموتو با هدف ذخیره و انتقال امن پول به سراسر دنیا معرفی شد. هویت ساتوشی ناکاموتو هنوز هم نامشخص است و از سرنوشت او اطلاعات دقیقی در دست نیست.

از ویژگی های مهم بیت کوین غیرمتمرکز بودن آن است و تحت نظارت هیچ سازمان یا نهاد دولتی و خصوصی نیست و تمامی واسطه ها در انجام این معاملات از بین رفته اند. افرادی که وارد شبکۀ ارز دیجیتال می‌شوند، باید قوانین مربوط به شبکه را بپذیرند. این قوانین به صورت کد‌های برنامه‌نویسی است که در اینترنت توسط همه قابل مشاهده است.

کشور‌های گوناگون، رویه های مختلفی در مورد با این پدیده نوظهور اتخاذ کرده اند، از ممنوعیت‌های چین و هند در معاملات رمز ارز‌ها تا حمایت و قانون گذاری کشور‌هایی نظیر ژاپن، استرالیا و کشور‌های اروپایی در این رابطه. به عنوان مثال، در استرالیا کلیه شرکت‌هایی که در زمینه خرید و فروش بیت کوین و ارز دیجیتال فعال هستند محدودیتی برای فعالیت ندارند، ولی می‌بایست کلیه تراکنش‌های تبدیل رمزارز را به ادارۀ مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم ثبت کنند و مالیات های فراوانی برای استخراج کنندگان در نظر گرفته شده است.

به گفتۀ کارشناسان، استخراج بیت کوین به برق زیادی نیاز دارد و این کار باعث تولید گرمای زیادی می شود؛ بنابراین یک ارز مجازی به صورت مستقیم بر زندگی واقعی و محیط زیست ما اثرگذار است. کشور‌های مختلف دنیا نسبت به استخراج ارز‌های دیجیتال قوانین خاصی دارند و برخی از آن¬ها استخراج و استفاده از آن را ممنوع اعلام کرده اند. با این وجود، وضعیت قانونی و حقوقی این نوع ارز در ایران چندان روشن نیست.

بار‌ها به نقل از مسئولان کشور گفته شده که برق ارزان سبب شده تا ایران به بهشت اسخراج کنندگان ارز‌های دیجیتال تبدیل شود و بسیاری، خاموشی هایی که به دلیل کمود تولید برق را به استخراج بیت کوین در ایران نسبت دادند.

با وجود، اما و اگر‌های بسیاری که در مورد تهدید یا فرصت بودن استفاده از ارز‌های دیجیتال وجود دارد، آنچه در کشور شاهد آن هستیم اختلاف نظر میان دولت، مجلس و بانک مرکزی در زمینۀ استفاده از ارز‌های دیجیتال است. بانک مرکزی طی چندسال اخیر بار‌ها اعلام کرده که به کارگیری بیت کوین و سایر ارز‌های دیجیتال در تمام مراکز پولی و مالی کشور ممنوع است. اما هنوز قوانین مشخصی برای نظارت بر این حوزه توسط قانون¬گذار مشخص نشده است و این باعث شده فضای فعالیت ارز‌های دیجیتال در ایران با سردرگمی رو به رو باشد.

آنچه تا کنون دولت انجام داده است ممنوع کردن ورود صرافی های معتبر کشور به حوزۀ ارز دیجیتال از طریق مصوبۀ هیئت وزیران است و هر گونه مسئولیت این رمزار‌ها و ارز‌های دیجیتال را بر عهدۀ خود عاملین آن گذاشته است؛ بنابراین توصیۀ کارشناسان حقوقی و اقتصادی به مردم این است که نسبت به فعالیت در این حوزه با توجه به نبود قوانین شفاف؛ دقت و حساسیت بیشتری داشته باشند.

در نهایت با توجه به روند اقتصادی و مالی جهان و رشد استفادۀ از این ارز‌های مجازی، لازم است هرچه زودتر دولت، مجلس و بانک مرکزی نسبت به وضع قوانین در این زمینه و افزایش نظارت ها اقدام کنند تا از میزان فعالیت زیرزمینی آن کاسته شود و روند شفاف تری داشته باشد.

منبع: باشگاه خبرنگاران